Hikoya: qum o‘g'risi

Jazirama issiq yoz. Amerika qo'shma shtatlari va Meksika chegarasi.

Juan ismli meksikali yigit yelkasida ikki sumka ko'targancha mototsiklini "varrilatib" kelib to'xtadi. Chegara posbonlaridan biri:
— Sumkada nima bor? - deya so'radi.
— Qum, - javob qildi Juan.
— Qum?
— Ha, qum.

Posbon Juanning gaplariga ishonqiramancha go'zlarini baqraytirib qaradi.
— Qani bu yoqqa olchi.
Sumkalarni ochib ne ko'z bilan ko'rsinki, haqiqatda qum ekan. Posbonlar har qancha sinchikovlik bilan titkilasa ham sumkalardan qumdan boshqa hech narsa topa olmadi. Chegara posbonlari hayron. Ha, rostda, kim jazirama issiqda terlab-pishib ikki qop qumni orqalab u davlatdan-bu davlatga tashiydi? Bu turdagi savollarga Juan bepisandgina:
— Sizlarga nima? Xohlasam qum tashiyman, xohlasam tosh. Bu meni hobbiyim, - kulimsiraydi u.

Posbonlar endi uni qo'yib yuborishmoqchi edi, Juanni birinchi to'xtatgan posbon bezovtalanib qoldi. "Bir balosi bo'lmasa dalada quyruq ne qilur?" deya, sumkalarni qumlari bilan birga ekspertizaga yuborish kerakligini, ularning ichida narkotik bo'lishi mumkinligini aytdi. Hamkasblari "Qo'ysangchi shuni, aqli joyidamas shekil" deyishlariga qaramasdan o'z gapida turib oldi. U yoqda sudrab, bu yoqqa sudrab - bir kunlik bosh og'riqdan keyin ma'lum bo'ldiki, sumkalarda qumdan boshqa hech narsa yo'q ekan. Nailoj Juanni qo'yib yuborishdi.

Oradan bir oy o'tar-o'tmas yana mototsiklini varrilatib chegarada Juan paydo bo'ldi. Yana yelkasida ikki qop qum. Posbonlar hayron. O'tgan safargi posbon Juanni turtkiladi, sumkalarni titkiladi. Hech vaqo yo'q, faqat qum. Yana ishonmasdan ekspertizaga sudradi, yana top-toza qumdan boshqa hech narsa topilmadi. Nailoj yana Juanni qo'yib yubordi. Bu holat bir necha yillar takrorlandi, har safar hech narsa topa olmay xunob bo'lgan posbon nailoj Juanni qo'yib yuborardi...

Vaqtlar o'tib haligi posbon pensiyaga chiqdi. Bir kuni kafeda o'tirib, oynadan tashqaridagi odamlarni tomosha qilardi. Ne ko'z bilan ko'rsinki, o'sha Juan kafe tomonga kelardi. Juan to'g'ri kelib bir stolga o'tirdida, darrov kofe buyurtirdi. Pensioner posbonning o'tgan ishlar xotirasiga kelib junbushga keldi. Sakrab o'rnidan turdida bir zumda Juanning stoli yonida paydo bo'ldi va uning yoqasidan siqib, bo'g'a boshladi.

— Men bilaman, sen bekorga yelkangda qum tashimasding, sen o'g'risan. Nima o'g'irlarding?!
Nafasi qisilgan Juan:
— Bo'ldi-bo'ldi, yoqamni qo'yib yubor aytaman.
— Xo'sh? - dedi pensioner uning yoqalarini bo'shatarkan.
— Men mototsikl o'g'risiman. Mototsikl opqochardim.

Qissadan xissa: mayda-chuyda narsalarga emas, muammoning asosiy tashkil qiluvchilariga e'tibor qaratish lozim.